İklim ve çevre sorunlarının etkilerini arttırması ile birlikte tüm dünyayı ilgilendiren atık sorunu daha da önemli hale geldi. Başarılı bir atık yönetimi ile gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak ve küresel ısınmanın önüne geçmek ise aslında zannedildiği kadar zor değil. Peki başarılı bir şekilde uygulandığı takdirde çevresel tahribatı en aza indirgeyecek olan sıfır atık nedir?
Sıfır Atık Nedir?
Dünya nüfusunun giderek çoğalması ile beraber yaygınlaşan tüketim çılgınlığının, çevre kirliliğinin hızla artmasına neden olduğunu gözlemlemek mümkün. İklim krizinin global bir sorun haline geldiği günümüzde, atık yönetimi de gündemden düşmeyen konular arasında yerini almış durumda.
Atık yönetimi ile doğrudan ilişkili olan sıfır atık kavramının, sürdürülebilir yaşamı destekleme noktasında çok önemli bir konu olduğunun altını çizmekte fayda var. Sıfır atık nedir sorusunu ise israfın önlenmesi yoluyla kaynakların daha verimli kullanılmasına yardımcı olan; böylelikle atık oluşumunu engelleyen bir uygulama ve atık yönetim felsefesi olarak açıklamak mümkün.
2017 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan himayesinde hayata geçirilen Sıfır Atık Projesi, atıkları kontrol altına alarak israfı önleme ve geri dönüştürülebilir alanları yeniden üretime kazandırma noktasında kritik bir rol üstleniyor. Buna ek olarak birey ve kurumlar ile yapılan işbirlikleri de aralıksız sürdürülüyor.
Emine Erdoğan, Sıfır Atık Projesi ile atık azaltma girişiminin son derece önemli olduğunu vurgularken Sıfır Atık Projesinin gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakma sorumluluğun en önemli adımlarından biri olduğunun da altını çiziyor.
Bu noktada bizler de sıfır atık hedefini yaşamımızın merkezine alarak, hem kendimiz hem de bizden sonra gelecek nesiller için daha temiz ve yeşil bir dünyanın kapılarını aralayabiliriz.
Sıfır Atık Neden Önemli?
Sıfır atık, atık üretimini azaltarak mevcut atıkların yeniden dönüştürülmesini ve daha sonra başka bir amaçla kullanılabilir hale gelmesini hedefleyen bir kavram. Nüfus artışı ve sanayileşme ile birlikte tüm dünyada artan atık sorunu, dünyanın geleceğini tehlikeye sokarken doğal kaynakları da tükenme riski ile karşı karşıya bırakıyor.
Doğanın korunması ve çevre kirliliğinin önlenmesi için çok önemli olan sıfır atık ise sürdürülebilir bir yaşamı destekliyor. Peki bugün pek çok ülkenin gündeminde olan sıfır atık ya da bir başka deyişle atık oluşumunun önlenmesi neden bu kadar önemli?
- İlk olarak sıfır atığın ekolojik yaşamın ve canlı çeşitliliğinin korunması için oldukça önemli olduğunu belirtmekte fayda var. Çünkü doğaya bırakılan atıklar denizlerde ve ormanlarda yaşayan canlıların yaşamı için büyük tehdit oluşturuyor.
- Sıfır atığın hedeflerinden biri olan israfın önlenmesi, elektrik ve su tasarrufuna yardımcı olurken doğal kaynakların da daha verimli bir şekilde kullanılmasına olanak tanıyor.
- Kurumlar için ekonomik büyümenin daha hızlı gerçekleşmesini sağlayan sıfır atık uygulamaları, aslında ihtiyaç dışı olan harcama kalemlerini ortadan kaldırıp bireysel maliyetleri de düşürüyor.
- Geri dönüşüme kazandırılan atık miktarının çoğalması ile birlikte ağaçların kesilmesi de önlenmiş olacağından havaya salınan sera gazı miktarı azalıyor. Bu da hava kirliliğinin artmasını engelliyor.
- Atık üretimini en aza indirmeyi destekleyen sıfır atığın yaygınlaşması ile ortak bir çevre bilincinin oluşması kolaylaşıyor.
Sıfır atık nedir sorusunu yanıtladık ve sıfır atık uygulamalarının neden önemli olduğuna değindik. Peki sıfır atığın daha çok yaygınlaşması için birey olarak yapılması gerekenler neler olabilir?
Sıfır Atık İçin Neler Yapılmalı?
Daha öncede belirtmiş olduğumuz üzere sıfır atık, atık oluşumunu önemli ölçüde azaltmayı ve böylelikle doğanın döngüselliğini devam ettirmeyi amaçlıyor. Bugün dünyanın pek çok ülkesinde yaygın hale gelen sıfır atık uygulamaları, çevrenin korunmasını önemseyen bireyler tarafından da destekleniyor.
İşte sıfır atık yaşamı en iyi şekilde uygulamanıza yardımcı olacak öneriler!
-
Yeniden Kullanılabilir Ürünler Tercih Edin
Sıfır Atık Projesi’nin temel hedeflerinden biri evsel atık miktarını azaltmak ve daha az çöp üretilmesini sağlamak. Bu anlamda siz de evlerinizde ve işyerlerinizde yeniden kullanılabilir ve çevre dostu ürünler tercih edebilirsiniz.
Örneğin doğada çözünmesi epey uzun süren plastik şişeler kullanmak yerine çantanıza atıp her daim yanınızda taşıyabileceğiniz bir cam şişe satın alarak ürettiğiniz çöp miktarını azaltmayı deneyebilirsiniz.
2. Biyolojik Atıkları Kompost Yapın
Kompost, organik atıkların ayrıştırılması yolu ile yeniden toprağa kazandırılması anlamına gelmektedir. Her biri birbirinden lezzetli Türk mutfağı yemekleri ise sıfır atık yaşam tarzını benimsemeniz noktasında oldukça elverişlidir.
Siz de Sıfır Atık Projesi’ne destek vermek için evlerinizde kalan gıda atıklarını çöp sahalarına gönderip çevre kirliliğine neden olmak yerine kompost yaparak yeniden toprağa karışmalarına ön ayak olabilirsiniz.
3. Çevrenize Sıfır Atık Fikrini Aşılayın
Sıfır atık yaşam, bireysel olduğu gibi aynı zamanda tüm dünyayı ilgilendiren toplumsal bir sorumluluğu da beraberinde getiriyor. Sıfır atık hedefinin toplumun tüm kesimlerinde yaygınlaşması için sosyal çevrenizdeki insanları da bu fikre ikna edebilir, hep birlikte dünyanın geleceğine katkıda bulunabilirsiniz.
4. Kurumlarla İşbirliği Yapın
Ülkemizde Sıfır Atık Projesi’nin sistematik bir şekilde ilerlediği düşünüldüğünde sizler de bu sisteme katılabilir ve projenin daha verimli işlemesine katkıda bulunabilirsiniz.
Örneğin tehlikeli atık kategorisine giren pil, ilaç ya da zehirleyici maddelerin doğada kendi kendine yok olmasını beklemek yerine bu atıkları gereken kurumlara teslim ederek sürecin daha hızlı ilerlemesini sağlayabilirsiniz.
Öte yandan sıfır atık yaşamı destekleyen kurum ve kuruluşlara çeşitli yollarla destek olabilirsiniz.
5. Elektrik ve Su Tasarrufu Yapın
Atıkların geri dönüştürülmemesi ne yazık ki enerji kaybını büyük ölçüde arttırıyor. Bu yüzden evlerinizde elektriği ve suyu gereksiz kullanmadığınızdan emin olmak ve tasarruflu bir şekilde kullanmak sıfır atık konusunda alabileceğiniz bir diğer önlem olarak öne çıkıyor.
6. Yalnızca İhtiyaçlarınız İçin Alışveriş Yapın
İhtiyacınız olmadığı halde satın aldığınız ürünler bir süre sonra kullanılmaz hale geleceğinden birer atık haline dönüşüyor. Bu durumu önlemek için de ihtiyaçlarınızı gözden geçirip gereksiz bulduğunuz ürün ve eşyaları almaktan vazgeçebilirsiniz.
Bu öneriyi hem kişisel alışverişleriniz hem de eviniz için yaptığınız alışverişler için değerlendirebilir ve israfın önüne geçmiş olursunuz.
7. Bitkisel Yağları Geri Dönüştürün
Kaynak sularındaki kirliliğin en öneml sebeplerinden birini, mutfaklardaki atık yağların arıtılmadan suya karışması oluşturmaktadır. Bu noktada evlerinizde yemek yaparken kullanmış olduğunuz yağları lavaboya dökerek temiz suları kirletmek yerine toplamak ve etrafınızda yaşayanları da bu konuda uyarmak çevreci bir hareket olacaktır.
Arıtma tesislerinde biyodizele dönüştürülen bitkisel ve hayvansal yağlar, jeneratör, kalorifer ve çeşitli taşıtlarda yakıt olarak; makine parçalarının yağlanmasında; seralarda ve madencilik alanında kullanılır hale gelebilir.
8. Atıklarınızı Ayrıştırın
Sıfır atık atık oluşumunu engelleyen bir hareket olsa da ne yazık ki atık üretiminden tam anlamıyla kaçınmak pek mümkün değil. Fakat üretilen atıkların ayrıştırılmasını sağlayarak geri dönüştürülebilir ürünlerin çöpe atılmasına değil doğaya yeniden kazandırılmasına önayak olabilirsiniz.
Böylelikle ayrıştırılan atıklar çeşitli noktalarda kullanılmak üzere hammaddeye veya enerjiye dönüştürülmüş olur.
Sizlerle sıfır atık nedir sorusunun yanıtını paylaştık ve Sıfır Atık Projesi’ne bireysel olarak destek verebilmek adına neler yapabileceğiniz konusunda yardımcı olmaya çalıştık.
Daha önce de pek çok kez dile getirmiş olduğumuz gibi doğanın korunması adına toplumsal bir bilincin oluşturulmasının ilk adımı aslında bireylerde farkındalık yaratmaktır.
Katıldığı tüm programlarda Emine Erdoğan da Sıfır Atık Projesi’ne desteğini vurgularken tabiatın dostluğunu yeniden kazanmamız gerektiğinin altını çiziyor. Bu doğrultuda bizler de yaşamın her alanında sıfır atık bilinci ile hareket ederek doğanın geleceğine dair desteklerimizi esirgemeyelim ve bunu bir yaşam felsefesi haline getirelim.
